Cosmetica zijn zeer divers, daarom spreken we ook wel van producten voor de persoonlijke verzorging. Met het woord cosmetica wordt bedoeld: alle producten die het lichaam verfraaien, verfrissen, beschermen, reinigen, verzorgen en van een prettige geur voorzien of lichaamsgeuren corrigeren.
Cosmetica variëren van tandpasta, scheerschuim en deodorant tot bijvoorbeeld badolie, parfum en make-up.
Idee ontwikkelen
De eerste fase is het bedenken van een nieuw cosmeticaproduct. Dit doet een productontwikkelaar. Hierbij houdt hij onder meer het type product, de functie ervan en zijn doelgroep voor ogen: een anti-rimpelcrème zal hij bijvoorbeeld afstemmen op de huid van volwassenen en/of ouderen.
Grondstoffen kopen
Daarna kiest de formuleerder de ingrediënten die nodig zijn om het product te maken. Deze koopt een cosmeticafabrikant van een ingrediëntenleverancier. Die levert daar documenten bij die informatie geven over de kwaliteit en chemische eigenschappen van de ingrediënten. Ook staat hierin hoe ze veilig gebruikt kunnen worden voor de verwerking in cosmetica.
Proef maken
Vervolgens wordt op kleine schaal een proefmonster gemaakt van het nieuw ontwikkelde product. Er wordt onderzocht of het product veilig is in gebruik.
Veiligheid beoordelen
De veiligheidsbeoordelaar is een specialist met verstand van de interactie tussen het menselijk lichaam en de ingrediënten in het product. Hij stelt vast of een product veilig gebruikt kan worden door de doelgroep waarvoor het bedoeld is. Hij geeft een verklaring af waarin staat dat het product veilig is. In deze verklaring staan de berekeningen en andere informatie die gebruikt is om tot deze conclusie te komen.
Werkzaamheid beoordelen
De eigenschappen van het product worden onderzocht, bijvoorbeeld: maakt een crème dat de huid zacht aanvoelt? Of: heeft een lipstick de gewenste kleur? De werkzaamheid van cosmetica wordt getest op menselijke vrijwilligers. Aan de hand van tests met vrijwilligers wordt ook vastgesteld of het product goed door de huid wordt verdragen.
Produceren
Is de formule van het product eenmaal goedgekeurd, dan wordt het product op grotere schaal geproduceerd. De kwaliteitsmanager ziet erop toe dat de productie op een correcte en hygiënische manier verloopt en dat de producten voldoen aan de veiligheidseisen. Na een opslagperiode wordt het product uiteindelijk uitgeleverd aan bijvoorbeeld drogist, parfumerie, supermarkt of schoonheidsspecialist.
In het Warenwetbesluit Cosmetische Producten staat dat cosmetica bij normaal gebruik geen risico voor de gezondheid van de gebruiker mag opleveren. Uiteraard wil de cosmeticafabrikant zelf ook dat de consument geen enkel risico loopt. Daarom geldt voor ieder cosmeticaproduct: vóórdat het op de markt komt, is het uitvoerig beoordeeld op veiligheid.
Om te bepalen of een product veilig is, voert de fabrikant een risicobeoordeling uit. Hij beoordeelt het risico dat iemand loopt als hij een product gebruikt waarin een bepaalde stof zit.
De risicobeoordeling is gebaseerd op de eigenschappen van de stof samen met de blootstelling aan die stof. Fluoride in tandpasta kan bijvoorbeeld schadelijk zijn als u één of meer tubes leeg eet. Echter, we spugen het na gebruik uit en krijgen hooguit een klein beetje binnen. En met dat beetje tandpasta dat we wel doorslikken tijdens het poetsen, houdt de fabrikant ruimschoots rekening bij zijn risicobeoordeling.
Tot slot worden de cosmeticaproducten op menselijke vrijwilligers getest om te onderzoeken of ze goed worden verdragen door de huid. Kortom, cosmetica worden getest op veiligheid, werkzaamheid en gebruiksgemak.
Ja, dierproeven voor de ontwikkeling van cosmetische eindproducten zijn in Nederland al sinds 1997 verboden volgens de Wet op Dierproeven. Dierproeven voor cosmetica zijn sinds 2004 in heel Europa bij wet verboden. Dit is onder meer het gevolg van de ontwikkeling van alternatieven.
Binnen enkele jaren is het in de hele EU ook verboden om de verplichte veiligheidstesten voor ingrediënten van cosmetica uit te voeren bij dieren.
Meer lezen over het verbod op dierproeven
Op het etiket van een cosmeticaproduct staan de volgende gegevens vermeld:
- Soort product
- Productnaam
- Functie van het product (indien niet direct duidelijk)
- Ingrediënten (INCI-namen)
- Houdbaarheid (datum of periode na openen)
- Naam fabrikant
- Inhoud
- Gebruiksaanwijzing (indien nodig)
- Contactadres
- Streepjescode
- Batch- of codenummer
- Claims
- Waarschuwingen (indien nodig)
- Land van oorsprong (indien buiten de EU)
Informatie over cosmetica kunt u aanvragen bij de Nederlandse Cosmetica Vereniging
Lees meer over de wetten en regels die van toepassing zijn op cosmetica.